De ontwikkeling van mijn baby

Als je dacht dat baby's het soms maandenlang ‘rustig aan’ doen, dan heb je het mis. Elke maand (soms zelfs elke dag) leren ze nieuwe vaardigheden en zetten ze weer een stap in hun ontwikkeling. Iedere keer opnieuw is dit een reden voor alle fiere ouders om de ‘on-ge-lo-fe-lijke’ vaardigheden van hun kindje te bewonderen. Als jouw kindje met één van de belangrijke ontwikkelingen (praten, lopen, zindelijk worden, zelfstandig eten) echter wat later is dan andere kinderen, kan dat je zorgen baren. Of eet jouw kindje bijvoorbeeld nog geen fruit of groenten? 

Hoe en waarom lacht, brabbelt, zit en loopt een baby voor de eerste keer?

De ontwikkeling van ieder kind start aan de bovenkant van hun lichaam, loopt dan verder naar de onderkant en vanuit het midden van het lichaam naar de vingers en tenen. Met dit in je achterhoofd kan je makkelijker begrijpen hoe je kindje zich ontwikkelt en hoe hij zich verschillende vaardigheden eigen maakt. Naast deze ‘technische’ verklaring worden kinderen in hun ontwikkeling voornamelijk gestimuleerd door de drijfveer en het verlangen om de wereld te ontdekken en onafhankelijk te zijn. Bij deze ontdekkingstocht worden alle zintuigen gecombineerd: horen, ruiken, voelen, proeven en zien. De zintuigen functioneren niet los van elkaar, ook wanneer sommige sterker zijn dan andere bij de geboorte of zelfs al in de baarmoeder - met name de reukzin, de smaakzin en het gehoor. De ‘eerste keren’ hangen niet af van één enkele factor, maar zijn telkens het resultaat van een combinatie van ontwikkelingen. 

Vanaf welke leeftijd kan een baby gezichten herkennen?

Het gezichtsvermogen is het laatste zintuig dat zich ontwikkelt. Als hij 2 maanden oud is, kan je baby enkel de ronde vormen van het hoofd en de ogen zien. Hij reageert op prikkels en herkent je niet aan je gezicht, maar aan je geur en je stem. In deze periode beleeft je baby verschillende ‘eerste keren’ bijna tegelijkertijd. De sociale glimlach als hij reageert op bepaalde prikkels: zijn hoofdje beweegt van links naar rechts wanneer hij zijn omgeving bestudeert. Als hij 3 maanden oud is, kan hij de gezichten van jullie gezin herkennen. 

Waarom grijpen baby's naar alles wat ze zien als ze 3 maanden oud zijn?

In het begin gebeurt dit helemaal toevallig! Je baby grijpt naar voorwerpen zonder dat te willen en doet op die manier een revolutionaire ontdekking: hij kan zijn handjes zien! Hij is nu in staat om zijn vingertjes ergens rond te doen en als jullie deze vaardigheid stimuleren, ontdekt hij wat voor geweldige dingen hij plots kan! 

Wanneer kan ik mijn baby vaste voeding geven?

Tussen 4 en 6 maanden wordt de orale ontwikkeling gestimuleerd door de eerste ervaringen met vaste voeding, meestal voorafgegaan door de komst van het eerste tandje! 

Waarom beginnen baby's eigenlijk te lopen?

Als deskundige op het gebied van motorische ontwikkeling kan ik je vertellen dat baby’s hun motivatie om te gaan lopen voortkomt uit het verlangen naar onafhankelijkheid en de wens om hun ouders te imiteren. Dit geldt overigens ook voor veel andere vaardigheden. 
Tussen 6 en 10 maanden kan je baby zich op zijn buik draaien, daarna zelfstandig gaan zitten (rond 7 of 8 maanden) en zijn handje voor zich zetten als hij omdraait. 
Rond de 10e/11e maand zet hij misschien al de eerste voorzichtige stapjes, meestal zijwaarts terwijl hij zich vasthoudt aan zijn box of ander meubilair. 
Zijn motoriek wordt steeds beter dankzij tien belangrijke ontwikkelingen: 
- kruipen, 
- op handen en voeten lopen, 
-zelfstandig wandelen: gemiddeld tussen 13 en 18 maanden, 
- lopen, 
- springen, 
- klimmen, 
- dragen, 
- trekken, 
- duwen 
- en gooien! 

Er zijn ook kinderen die bepaalde stappen overslaan, zoals het lopen op handen en voeten.

Waardoor beginnen kinderen te praten?

De spraakontwikkeling van baby's heeft te maken met hun vaardigheden en hun omgeving. Kinderen die juist een broertje of zusje gekregen hebben beginnen vaak pas later te praten. Andere kindjes praten al honderduit als ze 18 maanden oud zijn. 

De gemiddelden:

- Rond de leeftijd van 15 maanden zeggen veel baby's hun eerste woordjes, de zogenaamde tweelettergrepige woorden zoals 'papa' en 'mama'. Vaak zijn jullie als ouders de enigen die de eerste woordjes begrijpen, maar voor jullie is het een ontzettend emotioneel moment. Het is immers de bevestiging dat je kindje daadwerkelijk met jullie probeert te communiceren. 
- Rond de leeftijd van 24 maanden begint hij zinnetjes te vormen met een onderwerp en werkwoord en gebruikt hij ‘mij’ en ‘jou’. 
- Als je kindje 3 jaar is, kent hij ongeveer 250 woorden en praat hij in de eerste persoon. Kinderen worden door de kwaliteit van de dialoog met hun ouders gestimuleerd in hun spraakontwikkeling. In deze fase zijn de maaltijden erg belangrijk, vooral in Europese landen. Hoe rijker de dialoog, hoe beter kinderen leren om deel te nemen aan de gesprekken tijdens het eten. 

Welke spelletjes kan ik met mijn kindje spelen om zijn ontwikkeling en vooruitgang te stimuleren?

Het heeft geen zin om te proberen zijn ontwikkeling sneller te laten gaan. Ieder kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Je kan hem wel helpen door al vanaf de geboorte te vertellen wat er allemaal om hem heen gebeurt of te zien is. Dat doe je best op zo'n 30 cm afstand van zijn gezicht, zodat hij je goed kan zien. 
Als je baby ongeveer 3 maanden oud is, vindt hij het heerlijk om in een wipstoeltje te zitten. Let erop dat het stoeltje niet te zacht is, want dan kan hij zijn schoudertjes niet goed bewegen. Hij is ook heel blij met de muziekmobiel boven zijn bed of box en met de rammelaar die hij met zijn kleine vingertjes probeert vast te houden. 
Vanaf 5/6 maanden kan hij zijn bewegingsdrang helemaal ontwikkelen op een speeltapijt. 
Rond de leeftijd van 12 maanden kan een stabiel loopwagentje hem zelfvertrouwen geven bij het leren lopen. Een loopstoeltje is naar mijn mening minder geschikt, omdat een baby daarin zijn voetjes niet goed kan neerzetten. Bovendien kan een baby in een loopstoeltje ongecontroleerde en dus gevaarlijke bewegingen maken. Dit is ook de ideale leeftijd voor bouwspeelgoed en ‘alsof’-spelletjes, zoals een theeserviesje en poppen. 
Vanaf 15 tot 18 maanden kunnen kinderen al een beetje overweg met potloden, waterverf en penselen. Vergeet ook niet de telrijmpjes. Veel mensen vinden dat ouderwets, maar het is een goede en leuke oefening voor kinderen om met hun vingertjes te tellen en hun fantasie te gebruiken. Tot een jaar of drie moeten spelletjes en speelgoed naast de motorische vaardigheden ook de behendigheid en creativiteit stimuleren. 

Heeft de ontwikkeling van de motoriek iets te maken met het voedingspatroon?

Als ze ongeveer 5 maanden oud zijn, ontdekken baby's hun mond (die soms wordt beschouwd als het zesde zintuig). Ze kunnen nu alle zintuigen tegelijkertijd gebruiken. Dankzij deze ontdekking kunnen baby's hun motoriek en hun eigen persoonlijkheid verder ontwikkelen. Daarom is het belangrijk om je kindje bij de introductie van vaste voeding veel verschillende texturen, kleuren, vormen en smaken aan te bieden. Een gezond voedingspatroon is ook onmisbaar voor de ontwikkeling van het bewegingspatroon. Een te hoog gewicht beperkt je kind immers in de bewegingen die nodig zijn voor een goede ontwikkeling van de motoriek. 

Annet, moeder van Sanne (14 maanden)

"Bij iedere nieuwe 'stap' die mijn dochter maakt, neem ik een foto van haar zodat ik al die belangrijke momenten niet vergeet. Naast de foto noteer ik dan de datum, plaats, leeftijd en gewicht van mijn kleine schat. Later als ze groot is kunnen we samen de foto's bekijken en opnieuw genieten van die onvergetelijke momenten."